Santa Ageda edo Santa Agedako bezpera otsailaren 5aren aurreko egunean Euskal Herrian ospatzen den jaia da. Ohitura da egun honetan edo bezperan herrietan koplak kantatu eta diru edo janari eske ateratzea. Herri askotan makilekin ateratzen da kalera, lurrean joaz erritmoa markatuz. Euskal Herrian errotua den festa bat da, kantua, bertsua eta musikaren inguruan iragaiten dena.
Santa Agedaren ospakizuna antzinako baserritarren sineskera edo ohituraren baten ordez Elizak ezarritako festa da. Gaur ohitura zahar hori somatu baino ezin dugun arren, ernalkuntza eta ugaltasuna, emankortasunarekin alegia, zerikusia duela esaten da. Baita haurdunaldian dauden edo seina duten amekin ere.
Euskal Herrian zehar, ospakizun desberdinak daude Agate Deunaren egunean: zenbait lekutan kanpaiak jotzen dituzte sorginak uxatzearren, Nafarroako herri batzuetan tximiniak garbitzen dituzte urtean zehar suteak gerta ez daitezen... Baina ezagunena eta zabalduena, etxez etxe eskean joatea da abestiak eta koplak kantatzen diren bitartean.
Santa ageda Sizilian jaio zen, 230. urtean. Kondairaren arabera kristau sutsua izaki, nahiago izan zuen martiri bihurtu, gizon fedegabe baten ezkontza proposamenari baiezkoa esatea baino. Diotenez, sufrimenduz beteriko amaiera izan zuen, bularrak moztu baitzizkioten.
Santa Ageda bezpera arestian esan bezala, oso egun berezia da euskaldunontzat. Izan ere, Euskal Herriko txoko gehienetan abesten dira bertso eta koplak egun honetan, makila hartu eta baserritar jantzirik.
Garrantzitsua da umeek ohitura hau nondik datorren jakitea eta honekiko hausnarketa txiki bat egitea. Santa Agerdaren esanahia barneratu behar dute eta honen garrantziaz ohartu, nor zen, zer gertatu zitzaion...
Horregatik herri bakoitzean edo leku bakoitzean abesten diren koplak ikastea da helburua, kultura eta ohitura ez dadin galdu eta urteetan iraun dezan.
No hay comentarios:
Publicar un comentario